ambas(c)iator (ab-, -s(s)(i)a-, -ador), -oris, m.
– Gesandter: BENVENVTO comm Dante inf 15,73-78 miserunt ambasciatores ad Carolum Magnum. == comm Dante purg 3,121-123 cui ambassiatores dederunt venenum. PILATVS Euripides Hecuba p.116 (v. 205 in mg.) Greci miserunt Ulyxem in abaxiatorem ad Hecubam (red. secunda: p.146 Ulixes ve<nit> abasiator <ad> Hecubam). SALVTATI ep publ 22 p.80 (1375) quinta die mensis Iunii in ipsorum ambaxiatorum honorabili 
parlamento. SERRAVALLE comm Dante par 16,13-15 Galeoctus, qui conducebat rem talem et erat ambasiator ex utraque parte unius ad alterum. PICCOLOMINI vir ill p.58 Ad hunc cum electores imperii ambassiatores misissent. BADIVS comm Parth 2 ad lect in epistola ab auctore praemissa munus oratoris esse officium eius, quem vulgus ambasiatorem vocat. PICCOLOMINI ep 14 I-2 p.21 (1443) ambasatores diversos nunc ad istam, nunc ad illam partem transmisimus. ECK ep 226 (1529) assidentibus duodecim cantonum Helvetiorum et quatuor episcoporum ambasiatoribus. BONGARS ep p.30 (1600) Ambassadoris titulum, quem mihi tribuis, non agnosco, legatorum nos habemus varios gradus et suis nominibus notamus. BESOLD thes p.41 accurate instruitur Residens Ambassator, qui ex Galliā mittitur Romam. LEIBNIZ supr 7 p.42 Legatus - primi Ordinis scilicet - seu Ambasciator qui habet characterem repraesentatitium. Hujus ea est vis ut iisdem - proportione - honoribus gaudeat qui Domino habentur.
– zur Etymologie: BESOLD opus IX p.11 Recentiores Iurisconsultos, eos tantum Legatos appellare solere, qui a Sede Apostolicā fuerint missi, reliquos vero Ambasiatores nominari. Et est sane vox haec frequens hodie apud omnes. Itali enim dicunt 'Ambasciatore', Galli 'Ambassadeur', Hispani 'Embaxador', et ab his Germani 'Ambassator' mutuo sumpserunt, seu potius ea postliminio rediit ad nos. Descendit enim vocula haec a vetustissimo Celtico verbo 'Ambachte'. MAGRI hierolex p.28 ambasciator, et Ambassiator, Legatus Principis, ex voce Longobarda 'Ambascia', quae iter ad operandum significat, ut colligitur ex constitutionibus Burgundiae. WERDENHAGEN introd p.322 legatum sive Ambassadeurem ut hodie loquuntur ex Gallico, quod Graecis ἀμβαδίζειν id est mittere.
– lex.: VALLA-L in Raud p.283 (β) verum apocrisarii non aliter apud Grecos nitidum vocabulum est quam apud nos ambasiatores (ambassiatores Bebel), quod nemo nisi barbarus dixit. (zitiert bei BEBEL-H mamm sig.h6v). SPIEGEL lex sig.d4v ambasiatores pro Legatis vulgo dicuntur et barbare (zitiert bei KAHL lex p.188).
parlamento. SERRAVALLE comm Dante par 16,13-15 Galeoctus, qui conducebat rem talem et erat ambasiator ex utraque parte unius ad alterum. PICCOLOMINI vir ill p.58 Ad hunc cum electores imperii ambassiatores misissent. BADIVS comm Parth 2 ad lect in epistola ab auctore praemissa munus oratoris esse officium eius, quem vulgus ambasiatorem vocat. PICCOLOMINI ep 14 I-2 p.21 (1443) ambasatores diversos nunc ad istam, nunc ad illam partem transmisimus. ECK ep 226 (1529) assidentibus duodecim cantonum Helvetiorum et quatuor episcoporum ambasiatoribus. BONGARS ep p.30 (1600) Ambassadoris titulum, quem mihi tribuis, non agnosco, legatorum nos habemus varios gradus et suis nominibus notamus. BESOLD thes p.41 accurate instruitur Residens Ambassator, qui ex Galliā mittitur Romam. LEIBNIZ supr 7 p.42 Legatus - primi Ordinis scilicet - seu Ambasciator qui habet characterem repraesentatitium. Hujus ea est vis ut iisdem - proportione - honoribus gaudeat qui Domino habentur.
– zur Etymologie: BESOLD opus IX p.11 Recentiores Iurisconsultos, eos tantum Legatos appellare solere, qui a Sede Apostolicā fuerint missi, reliquos vero Ambasiatores nominari. Et est sane vox haec frequens hodie apud omnes. Itali enim dicunt 'Ambasciatore', Galli 'Ambassadeur', Hispani 'Embaxador', et ab his Germani 'Ambassator' mutuo sumpserunt, seu potius ea postliminio rediit ad nos. Descendit enim vocula haec a vetustissimo Celtico verbo 'Ambachte'. MAGRI hierolex p.28 ambasciator, et Ambassiator, Legatus Principis, ex voce Longobarda 'Ambascia', quae iter ad operandum significat, ut colligitur ex constitutionibus Burgundiae. WERDENHAGEN introd p.322 legatum sive Ambassadeurem ut hodie loquuntur ex Gallico, quod Graecis ἀμβαδίζειν id est mittere.
– lex.: VALLA-L in Raud p.283 (β) verum apocrisarii non aliter apud Grecos nitidum vocabulum est quam apud nos ambasiatores (ambassiatores Bebel), quod nemo nisi barbarus dixit. (zitiert bei BEBEL-H mamm sig.h6v). SPIEGEL lex sig.d4v ambasiatores pro Legatis vulgo dicuntur et barbare (zitiert bei KAHL lex p.188).
Lexicographica: TLL 0 (zitiert aber in II 512,34, CONC. Const. a. 536);
LATHAM ambass(i)ator